Współczesny świat zdominowany jest przez nowe technologie. Według światowych badań We are social z lutego 2022 roku na świecie ma dostęp do Internetu 62,5% populacji, korzysta z telefonów komórkowych 67%, a używa kont społecznościowych 58,4% ludzi na świecie. W Polsce dostęp do Internetu ma 87% społeczeństwa, korzysta z telefonów komórkowych 142% (takie dane biorą się z faktu, że część osób ma więcej niż jeden telefon), a aktywnie używa kont społecznościowych 72% Polaków. Statystycznie w ciągu jednego dnia Polak spędza 6h 2min w Internecie, w tym 1h 45min poświęca mediom społecznościowym. Dla porównania według badań przeprowadzonych przez CBOS dorośli poświęcają swoim związkom 6h 2min, relacjom rodzinnym 9h 2min, ale w perspektywie tygodniowej.

Czas cyfrowy, któremu poświęcamy coraz więcej naszej uwagi bez względu na wiek musi odbywać się kosztem rezygnacji z innych aktywności. Obszary, z których najczęściej rezygnujemy to sen oraz relacje osobiste.

Przed nami dorosłymi stoi duża odpowiedzialność wobec dzieci i młodzieży, dlatego, że to my dorośli jesteśmy pokoleniem granicznym, które jako ostatnie pamięta czasy bez Internetu. Nasze pokolenie używało już urządzeń mobilnych takich jak: walkman, discman, czy telefon komórkowy, ale były to urządzenia, które nie miały dostępu do Internetu. Chciałabym zaznaczyć, że nowe technologie nie są dobre, ani złe. One po prostu są i ten fakt powinniśmy przyjąć i zaakceptować. Internet wyzwala w nas emocje, działa na nasze samopoczucie, zachowanie. Musimy przy tym pamiętać, że świat Internetu jest wstanie zrealizować każdą potrzebę dziecka, czy nastolatka. To od nas zależy, czy stworzymy im warunki, w których jedynym dostępnym dla nich światem będzie świat cyfrowy. Bez innych alternatyw, propozycji, czy pomysłów, gdy się np. nudzą lub mają wolny czas do zagospodarowania.

Według badań przeprowadzonych przez Fundację Dbam o Mój Zasięg i Uniwersytet Gdański na próbie ponad 50 tysięcy uczniów: 8% (czyli około 4 tysięcy) z nich po przebudzeniu w nocy korzysta z nowych technologii, 16% w pierwszej kolejności po przebudzeniu rano sięga po telefon, a 27% uczniów zawsze kładzie się z telefonem do łóżka. W przytoczonych przypadkach to nie jest już niski poziom higieny cyfrowej, a niekorzystne wzory używania nowych technologii. Kiedy będziemy je wielokrotnie powtarzać i nie zmieniać przez długi okres czasu, to zamienią się one w złe nawyki, a następnie będą zmierzać w kierunku uzależnienia. Wydaje się, że wciąż mało wiemy na temat wpływu nowych technologii na nasze życie, ale jest pewne, że ich nadużywanie ma negatywne skutki i nigdy nie będzie właściwe. Dlatego warto zadbać o higienę cyfrową i poszukać balansu i równowagi pomiędzy pozytywnymi możliwościami nowych technologii, a ich negatywnymi skutkami nadużywania.

Higiena cyfrowa to postawa życiowa wynikająca z kreatywnego i odpowiedzialnego korzystania z zasobów sieci. Tak jak uczymy dzieci i przypominamy im, że mycie zębów rano i wieczorem jest ważne, to również zadaniem nas dorosłych jest uczenie dzieci i młodzieży higienicznego korzystania z nowych technologii i Internetu. Jakie mogą być symptomy braku higieny cyfrowej? To m.in.: nierozstawanie się z urządzeniami ekranowymi, brak zarządzania powiadomieniami, wielozadaniowość, brak odpowiedniej dawki snu, brak kontroli nad ilością czasu spędzanego w sieci, brak kontroli nad jakością czasu spędzanego w sieci, niekorzystne ustawienie urządzeń ekranowych, postawa „always on”, syndrom FOMO.

Współczesna młodzież nie potrzebuje oceny, potrzebuje zrozumienia.

Dlatego doceniajmy dzieci każdego dnia, tak by czuły się ważne. Dzieci lubią być bohaterami własnej historii, a tymi dużo łatwiej się stać w sieci. Dbajmy o relacjami z nimi, ponieważ dobrze zbudowana relacja z bliską osobą jest ważnym czynnikiem chroniącym przed uzależnieniem. Rozmawiajmy także z dziećmi o ważnych dla nas wartościach i granicach prywatności, które  w sieci często niebezpiecznie się zacierają.

Poniżej zamieszczam propozycje 10 zasad higieny cyfrowej – Jak nie uzależnić się od smartfona opracowaną przez Fundację Dbam o Mój Zasięg.